The things one can never afford to lose, exist right here

همیشه این موقع‌ها، خونه بوی یاس می‌ده. من گل‌ها رو به زور تشخیص می‌دم، چه برسه به اینکه بخوام بوشون رو بلد باشم. ولی یاس فرق می‌کنه. یاس منو یاد وقت‌هایی می‌ندازه که می‌اومدم خونه‌تون. دستم رو می‌گرفتی و می‌بردی حیاط. گل‌هات رو نشونم می‌دادی. تو خیلی غصه می‌خوردی، بخاطر همین کل حیاط رو بخاطر تو پر از گل کرده بودن. چون تو دوستشون داشتی. و خوشحالت می‌کردن. ساعت‌ها کنار گل‌ها وقت می‌گذروندیم. گلدون‌ و گل‌های جدیدت رو دوتایی می‌چیدیم. می‌نشستی کنارشون و می‌گفتی ازت عکس بگیرم. من بلد نیستم خوب عکس بگیرم. خودتم می‌دونستی. ولی می‌گفتی ایراد نداره. بگیر. می‌گرفتم.

همون موقع‌ها بود که با یاس آشنام کردی. من گل‌های زیادی رو بو کردم، ولی هیچ‌کدوم برام مثل یاس نبودن. همیشه وقت خداحافظی، تا جایی که دست‌هام جا داشت بهم از یاس‌هات می‌دادی. بغلم می‌کردی و می‌گفتی دوباره بهت سر بزنم. بیا رو راست باشیم، من خودت و گل‌هات رو دوست داشتم، ولی بعد از اون بیشتر بخاطر یاس‌ها می‌اومدم دیدنت. خوشم می‌اومد لای کتاب‌ها، روی طاقچه و توی جیب‌هام یاس‌هایی که بهم می‌دادی رو بذارم. هیچ‌وقت از بو کردنشون سیر نمی‌شدم.

سال‌های خیلی خیلی زیادی از اون موقع‌ها می‌گذره. تو دیگه نیستی و من خیلی وقت‌ها فراموشت می‌کنم. یادم می‌ره که چطور پنجره رو باز می‌کردیم، جلوش دراز می‌کشیدیم و صحبت می‌کردیم. خوش می‌گذشت. دوستت داشتم. هر بار یادم می‌ره توی زندگیم بودی و چه خاطراتی با همدیگه داشتیم، بعد بهار می‌رسه و بوی یاس همه‌جا رو برمی‌داره و یادم می‌افته. انگار که جادو شده باشم.

درسته که ما یه روز خداحافظی کردیم و راه‌هامون کاملا جدا شد، ولی هنوزم به یه طریقی به هم متصلیم. حتی اگه زمان زیادی کنار هم نبوده باشیم، و حتی اگه گاهی کاملا فراموشت کنم، بهار که می‌رسه به یادت می‌آرم؛ لای کتاب‌ها، روی طاقچه و توی جیب‌هام یاس می‌ذارم و لبخند می‌زنم.

ر-ر-ر-رها صال-ل-ل-حی

از توی آینه به خودم نگاه کردم و شمرده شمرده گفتم: «رها صالحی.» ذوق کردم. «وای خیلی آسون تر شده گفتنش. می دونستم. می دونستم. خیلی بهتر شدم. یه بار دیگه... یک، دو سه... رها صالحی.» دستانم را به یکدیگر کوبیدم و به سرعت خودم را به ماشین مادر رساندم که از پنج دقیقه ی پیش منتظر ایستاده بود و دیگر داشت کلافه می شد.

اول مهر. مدرسه جدید. معرفی کردن خودت. جواب دادن سوال های معلمان. تمرینات سه ماهه ام بیهوده نبودند. همه مان می دانستیم که این اول مهر، قرار است بهترین اول مهر تمام زندگی ام باشد. ذوق زده بودم و تمام راه سربه سر مادر گذاشتم. همین که ساختمان مدرسه در میدان دیدمان قرار گرفت مادر ماشین را پارک کرد و به طرفم برگشت: «پس رها، استرس نداشته باشی ها. من می دونم که خیلی خوب عمل می کنی.» سر تکان دادم. بغلم کرد. بغل اش کردم. برایم آرزوی موفقیت کرد و رفت.

حیاط مدرسه مان نه بزرگ بود و نه کوچک. لباس فرم هرپایه متفاوت بود و همین که وارد حیاط نه بزرگ و نه کوچک مدرسه مان شدم، توانستم هم پایه ای هایم را تشخیص دهم. خیلی هایشان از همین حالا هم با یکدیگر گرم گرفته بودند و این کارم را سخت تر می کرد. مشکلی نبود. من ماه ها تمرین کرده بودم. لبخند زدم و تصمیم گرفتم سر صحبت را با دختری که روی نیمکت کنارم نشسته بود، آغاز کنم. یک نفس عمیق کشیدم و همین که دهانم را باز کردم متوقف شدم. با "سلام" شروع می کردم. کلمه ی آسانی بود. بعد؟ بعد می توانستم بگویم "اسمت چیه"... «اما من که نمی تونم "اِ" رو تلفظ کنم...» سر تکان دادم. این رهای سه ماه پیش بود. رهای کنونی می توانست هرجمله ای را که می خواهد بگوید.

«باشه، پس، اول می گم سلام و سعی می کنم تاحد امکان شمرده باشه. بعدش... نه، نه. نمی تونم ریسک کنم و بگم "اسمت چیه". شاید همون موقع از اضطراب نتونم بگمش. وای. آخه نمی تونم بگه "نامت چیه". اون باز بهتره ولی یکم عجیبه. می تونم بگم خوبی... نه می تونم بپرسم کلاس چنده. می تونم رشته ش رو بپرسم حتی. آره آره. پس اول می گم سلام. بعد می گم کلاس چندی. آره این جمله آسونیه. تازه اگر هم ازم بپرسه تو کلاس چندی، می تونم بگم کلاس شماره دوعم. آسونه. بعد می گم رشته ت چیه و اگه پرسید تو رشته ت چیه، می گم ریاضی. ریاضی آسونه گفتنش. مثل انسانی نیست. آره... آسونه...» همین که رویم را برگرداندم سمت دختر دیدم که دارد با دختر دیگری صحبت می کند و بلافاصله تمام جملات درونم محو شدند. یا خرد شدند. فرقی می کند؟ عصبی بودم. پای چپم شروع به لرزیدن کرد و سریع، برای اینکه کسی متوجه نشود با دست گرفتم اش. فکم قفل کرد و وحشت زده شدم. قرار بود دیگه این عادت ها سراغم نیایند. قبل از اینکه به خودم بیایم زنگ به صدا درآمد و نگاهی به برگه ی دستم انداختم. باید می رفتم طبقه ی دوم. با پای چپ ام محکم کوبیدم به زمین تا لرزش اش متوقف شود. متوقف نشد. کلافه شدم. با قدم های سنگین راه افتادم به سمت کلاس که دختری جلویم را گرفت. «موقع کلاس های پیش نیاز کلاس چند بودی؟»

نفس عمیقی کشیدم. «دو»

«کی زبان درس می داد واستون؟»

"خانوم اسماعیلی" ... اسماعیلی... "اِ"... کمی فکر کردم و شانه بالا انداختم. کمی خیره نگاهم کرد و بی حرف رفت. بی صدا زمزمه کردم: «اِسماعیلی... ا-ا-ا-اسما...» کلافه شدم. رفتم داخل کلاس و یکی از صندلی های آخر را انتخاب کردم. قدم بلند نبود و نمی خواستم یواشکی سر کلاس چیزی بخورم یا کار دیگری انجام دهم، ولی آن هایی که ردیف جلو می نشینند همیشه هدف سوال معلم ها و «سوال رو بخون واسمون» قرار می گیرند و من از این گلوله های خانه خراب کن که اشک به چشمانم می آورند متنفرم. گمان می کردم که دیگر امسال قرار است با دوستی که خودم سر صحبت را با او باز کرده ام بنشینم جلو و تمام سوالات معلم ها را جواب دهم... خیالات خام...

کیف مشکی ام را پرت کردم روی نیمکت و کمی بعد معلم جدیدمان وارد شد. خودش را معرفی کرد و راه و روش های تدریسش را توضیح داد. تمام مدت خیره بودم به دهانش و به این فکر می کردم که چطور انقدر راحت صحبت می کند. به این فکر می کردم که خوشبخت است که دغدغه ای برای صحبت کردن ندارد. در همین فکرها بودم که ناگهان گفت: «خب حالا از همین جا، تک تک معرفی کنین خودتون رو.» وحشت کردم. صدای تالاپ تولوپ قلبم را می شنیدم. آنقدر بلند بود که به بغل دستی ام نگاه کردم نکند او هم فهمیده باشد... نفهمیده بود. معلم با لبخند به بچه ها خوش آمد می گفت و می پرسید از کدام مدرسه آمده اند. «رها صالحی. رها صالحی. از ایثار اومدم. رها صالحی. از ایثار اومدم... بیا. ببین. تو که خیلی خوب می گی. مشکلی نیست. مشکلی نیست. می آد ازت می پرسه و تو هم همینطوری که الان داری اینجا می گی، به کل کلاس می گی و تموم می شه و می ره. آره، آره. چیزی نیست. چیزی نمی شه. ببین، رها، صالحی. همه ی کلماتش راحتن. همه شون آسونن.»

دختر جلویی ام بلند شد. نمی شد. نمی توانستم. برخلاف تمام چیزهایی که گفته بودم، نمی توانستم. بلند شدم و رفتم به سوی میز معلم. گفتم می خواهم بروم بیرون. کمی نگاهم کرد و با لبخند سرتکان داد. دویدم. فرار کردم. در کلاس را که بستم توانستم نفس بکشم. معلم با آن لبخند زیبا و چشمان آبی درخشان اش و بچه هایی که می توانستند خیلی راحت نامشان را بر زبان بیاورند و اگر حرف می زدم طوری نگاهم می کردند انگار فضایی ای چیزی هستم... از همه شان متنفرم. طول حیاط را دویدم. رفتم توی دستشویی قشنگی که مدیر به وجودش می بالید.

از توی آینه به خودم نگاه کردم. نفس عمیق کشیدم و خواستم امتحان کنم. «ر-ر-ر-ر-رها...» شکه شدم. زل زدم به فک قفل شده و پای چپم که می لرزید. «صال-ل-ل-ل-حی» بغض ام ترکید. رهای سه ماه پیش را تماشا کردم که چطور اشک می ریخت و نمی توانست نفس بکشد. قفسه سینه اش درد می کرد و از تمام آدم هایی که قدر صحبت کردن بی نقصشان را نمی دانستند متنفر بود. یاد مقاله ای افتاد که سه ماه پیش خوانده بود. همان روزی که درمان اش را تازه شروع کرده بود. "کودکانی که در سنین 2 تا 5 سال لکنت می گیرند، حتی با وجود درمان، باز هم بعد از بلوغ باز می گردد. لکنت از این سن بر اثر یک فشار روحی در سنین کودکی رخ می دهد که از توان کودک بیشتر بوده و هیچ وقت به طور کامل خوب نخواهد شد." به یاد حرف های گفتار درمان سابق اش افتاد که می گفت نیم کره ی چپ سرش ضعیف است و احتمال درمان خیلی کاهش پیدا می کند. به خاطر آورد که او یکی از موارد نادر است، چون چند درصد از شدت این بیماری به ژنیتک او وابسته است. رهای سه ماه پیش سُر می خورد روی زمین. دستش را می گیرد جلوی دهانش و سعی می کند نفس بکشد. "در موارد نادر این بیماری مادام العمر است." تمام آن تمرین ها بیهوده بودند. حالا باید تمام عمرش را با نگاه خیره ی دیگران و فرار از صحبت بگذراند. باید دوباره کلمات را تغییر دهد و طوری به تلفن نگاه کند انگار قاتلی زنده است. سعی می کند نفس بکشد.

به رهای سه ماه پیش نگاه می کنم. دلم می سوزد. برای رویاهای بیست دقیقه ی پیش. برای اطرافیانش. برای گفتار درمان سابق اش که حقیقت را می گفت و رهای سه ماه پیش قبول نداشت. سعی می کنم نفس بکشم.

مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان

طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان مردی زندگی می کند. این را می دانم چون هر روز سر ساعت مشخصی با یک بسته سیگار و یک دفتر و قلم می نشیند روی صندلی سفت و کوچک بالکنشان، سرش را می اندازد پایین و تا وقتی که سیگارهایش تمام می شوند می نویسد. گمان کنم تنهاست. در تمام این چند ماهی که پشت پنجره با گربه ام دوتایی حرکت قلمش روی کاغذ را تماشا می کنیم، هیچ گاه دختر کوچکی نیامد روی بالکن تا صدایش بزند یا هیچ گاه زنی برایش قهوه نیاورد.

مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان هر روز گرم کن مشکی و نارنجی می پوشد و آستین هایش را میلیون ها بار تا می زند. مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان عادت دارد موقع نوشتن، دفتر را بگذارد روی زانوانش. مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان هرگاه مدتی طولانی قلمش از حرکت بازمی ایستد صندلی را می بَرَد توی اتاق، می نشیند روی لبه ی بالکن، پاهایش را آویزان می کند و قلمش به طرز معجزه آسایی شروع به حرکت می کند. مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان یک بار نگاهش به من و گربه ام افتاد که پشت پنجره نشسته بودیم و و بعد از آن نگاه، مدتی طولانی قلمش از حرکت بازایستاد. داشت فکر می کرد به گمانم چون صندلی اش را نبرد توی اتاق و روی بالکن ننشست که قلمش به طرز معجزه آسایی شروع به حرکت کند.

مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان مرد منظمی است. از آن مردهایی که یک برنامه ی ثابت را دنبال می کنند و حتی یک خاطره هم از شیطنت هایشان نمی توانند برایت تعریف کنند چون همچین خاطره ای ندارند. این را می دانم چون هر روز سر ساعت مشخصی می آمد و کارهای مشخصی انجام می داد. و چون این را می دانم، این را هم می دانم که آن روز اتفاقی افتاده بود. آن روز هم سر ساعت مشخص آمد اما دفتر و قلمش همراه اش نبود. صندلی اش را با خودش نیاورده بود. تمام مدت ایستاد و سیگار کشید و سیگار کشید و سرفه کرد و فاصله مان خیلی زیاد بود اما به گمانم رد اشک را روی صورت اش دیدم. کت و شلوار طوسی رنگی پوشیده بود و خبری از گرم کن مشکی و نارنجی اش نبود.

آن روز برای مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان اتفاقی افتاد و از آن به بعد دیگر تنها برای سیگار کشیدن آمد روی بالکن. دیگر خبری از دفتر و قلم و صندلی سفت اش نبود. اگرچه که دیگر نمی نوشت اما خوشحال بودیم بابت آمدنش. یک جورهایی عادت کرده بودیم به او. منظورم از ما، من و گربه ام است. دوتایی می نشستیم پشت پنجره و با اینکه دیگر نمی نوشت اما سیگار دود کردنش را تماشا می کردیم و من به این فکر می کردم که دارد به چه فکر می کند و گربه ام هم لابد به این فکر می کرد که چطوری برود دستش را گاز بگیرد!

شنبه، مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان نیامد. حتی برای سیگار کشیدن هم نیامد. ساعت مشخص گذشت و من و بالکن و گربه ام منتظر او ماندیم اما حتی پرده ی اتاقش هم کشیده نشد. می خواستم امیدوار باشم که آن روز که کت و شلوار پوشیده بود و رد اشک روی صورت اش دیده می شد بخاطر قراداد چاپ کتابش بود و آن اشک ها همه از سر خوشحالی بودند. می خواستم امیدوار باشم آن روزهایی که می آمد و فقط سیگار می کشید و به آدم ها نگاه می کرد دنبال نقش اصلی داستانش بود. می خواستم امیدوار باشم یک جای جدید و بهتر برای نوشتن پیدا کرده و حالا سرگرم نوشتن است و شاید سیگار را ترک کرده که دیگر برای سیگار کشیدن هم نمی آید. می خواستم امیدوار باشم.

فردای شنبه، من و بالکن و گربه ام باز هم سر ساعت مشخص منتظرش ماندیم اما جای او دو زن را دیدیم. بالکن از اینکه آن ها توی آن مانتوهای زرق و برق دارشان شق و رق ایستاده بودند و سیگار می کشیدند ناراضی بود و موقع قدم زدنشان مدام غرغر می کرد و صدای غرغرهایش آنقدر بلند بود که به گوش من و گربه ام هم می رسید و آنقدر گوش خراش بودند که گوش هایمان را گرفتیم و خواهش کردیم که غرغرهایش را تمام کند. به گمانم غرغرهایش برای آن زن ها هم گوش خراش بود چون با وحشت سیگارهایشان را انداختند توی خیابان و فرار کردند داخل خانه.

دیروز دیدیم که زن ها وسایلشان را جمع کرده بودند و داشتند می رفتند چون به نظرشان بالکن زیادی سر و صدا می کرد و آن ها می خواستند صاحب جایی باشند با یک بالکن بدون سر و صدا تا بتوانند سیگار بکشند. بالکن از کارش راضی بود و من و گربه ام هم خوشحال بودیم اما آن طور که پیش بینی کرده بودیم از مرد طبقه ی سوم ساختمان روبه روییمان خبری نشد و من و گربه ام آنقدر از سوگواری های بالکن در ساعت مشخص آزرده شدیم که طی یک تصمیم ناگهانی نقل مکان کردیم به یک اتاق دیگر و دوتایی خشنود از تصمیممان شب با آرامش سر به بالین گذاشته و صبح وقتی رفتیم پشت پنجره تا من بنویسم و برای او بخوانم، زنی را دیدیم روی بالکن روبه رو که با بی شمار گل محاصره شده بود و زیرلب قربان صدقه شان می رفت. نفسِ راحتمان از برای این قضیه که حداقل طرفمان نویسنده نیست هنوز کامل از وجودمان بیرون نیامده بود که مرد طبقه سوم ساختمان روبه روییمان را دیدیم که با صندلی و دفتر و قلم اش و یک بسته سیگار قدم به بالکن گذاشت، رو به زن لبخند زد، سرش را پایین انداخت و بی توجه به ما شروع کرد به نوشتن.

"هیچکس برای من مثل تو نیست"

انگار همین دیروز بود. من و تو، عصبی در طول اتاق قدم می زدیم و غیبت می کردیم. آرزوهایمان را به نوبت می گفتیم و از یکدیگر قول گرفته بودیم که تا تحویل سال کار دیگری انجام ندهیم. نگاهمان به ساعت بود و هیجان داشتیم. آن موقع، من خیلی ها را که اکنون توی زندگیم هستند، نمی شناختم. آن موقع، من وبلاگ بیانم را نداشتم. آن موقع، من 81 کتابی که حالا توی لیست کتاب هایم هستند نخوانده بودم. آن موقع، من قدرَت را نمی دانستم. ما خیره بودیم به یکدیگر و چرت و پرت گویان طول اتاق را طی می کردیم. انگار همین دیروز بود. تو موهایت بلند بود و می گذاشتی من ببافمشان. من موهایم کوتاه بود و تو آن ها را برایم حالت می دادی. انگار همین دیروز بود. تو لپ تاپی که حالا خیلی دوستش داری را نداشتی و من هم کیندلم را. خانواده هایمان طبقه ی پایین نشسته بودند و آرام گپ می زدند و ما این بالا نزدیک بود از شدت خنده گریه کنیم.

دست یکدیگر را گرفتیم و طول اتاق را طی کردیم. قدم زدیم و خندیدیم. آرزوهایمان را روی دست دیگری نوشتیم و دیوانه بازی درآوردیم. لحظه ی تحویل سال، ما لباس عیدمان را خامه ای کرده بودیم و عین خیالمان هم نبود. یادت می آید؟ ما نگران سرزنش و عصبانیت مادرهایمان نبودیم. تو تمام صورتم را شکلاتی کردی و من هم با قلمو پیراهنت را رنگی کردم. باقیمانده همان رنگ هایی که بعد از ظهرش دوتایی تخم مرغ ها را رنگ کرده بودیم. یادت می آید؟ ما شاد بودیم و لحظه ی تحویل قول دادیم که همیشه کنار هم بمانیم. همیشه بهترین دوستان هم باقی بمانیم. حتی اگر یکی آمد توی زندگی مان که خیلی دوستش داشتیم. یادت می آید؟

انگار همین دیروز بود.

انگار همین دیروز بود.

انگار همین دیروز بود.

حالا یک سال از آن موقع می گذرد و من تخم مرغ های امسال را می گذارم جلویم، لپ تاپ را روشن می کنم و تو را می بینم که مایل ها با من فاصله داری اما توی دستانت تخم مرغ و قلمو دیده می شود و من کنترل می کنم اشک هایی را که می خواهند دل تنگی ام را به رخت بکشند اما تو با نامردی تمام قول گرفته بودی که گریه نکنم بخاطر رفتنت و من هم کسی نبودم که قولم را زیرپا بگذارم و تو هم این را می دانستی. تو من را بهتر از هر کس دیگری می شناختی...

تخم مرغ ها را رنگ می کنیم و قرار می گذاریم تمام شب تا لحظه ی تحویل بیدار بمانیم و از هر دری صحبت کنیم. به یاد قدیم ها. من لبخند می زنم و می گویم پایه ام. تو می گویی: «عوضی وقتی من نبودم پایه ی یکی دیگه نبودی که؟» می خندم و می گویم که نه. تو هم خیالت راحت می شود که در نبودت کارهای مشترکمان را با کس دیگری انجام ندادم. سراغ آن کتاب هایی که دوتایی خوانده بودیم نرفتم. به مدرسه ی قبلیمان سر نزدم. نگذاشتم کسی صورتم را شکلاتی کند و نگذاشتم کسی از من عکس بگیرد.

می خندیم و از هر دری صحبت می کنیم. قرار هایمان را می گذاریم برای ویدیو کالِ بعدی. خداحافظی می کنیم و من در لپ تاپم را تقریبا می کوبم و پرتش می کنم آن گوشه. لباس عید پارسالم که پر از جای رنگ است - و هیچ وقت دلم نیامد بشویمش - را می پوشم. قدم زنان طول اتاق را طی می کنم و با این وسوسه که از پنجره فریاد بزنم "هیچکس برای من مثل تو نیست" مقابله می کنم.

فرشته

فنجان قهوه را روی میز خانم موشه گذاشتم و همانطور که جواب پیام مادرم را می دادم حواسم به فرشته بود که برایمان از خودش می گفت. منظورم از «ما» من و خانم موشه است. فرشته را خیلی خوب نمی شناسم. دومین جلسه ای است که با هم داریم و جز همان چیزهای معمول چیز خاصی از یکدیگر نمی دانیم. می دانم یازدهم است و می دانم گرافیک می خواند. می دانم یک خواهر بزرگ دارد و می دانم چندتا از مشکلاتش با چندتا از مشکلات من یکی است و همین باعث می شود آن چنان صمیمانه به یکدیگر لبخند بزنیم که تا آخر روز، تنها بخاطر آن لبخند، مملو از شادی باشیم. من و او روی کاناپه های زرد رنگ اتاق کوچک خانم موشه می نشینیم و نوبتی از خودمان می گوییم. خانم موشه با اینکه خودش خیلی ساده لباس می پوشد و آرایشی هم ندارد، اما اتاقش خیلی زیباست و ما معمولا بحث هایمان را به رنگ های مورد علاقمان سوق می دهیم و زیرکانه از خانم موشه درباره ی رنگ سال بعد که برای اتاقش در نظر دارد می پرسیم. خانم موشه زیرکانه تر از ما به سوالمان پاسخی نمی دهد و ما متوجه می شویم که باید تا اولین جلسه بعد از سال نو صبر کنیم.

فرشته شنونده ی خوبی است. وقتی خانم موشه تمرین های جلسه ی بعد را برایمان توضیح می دهد او سوال هایی می پرسد که جالب است و من می دانم که یکی از تمرین های خانم موشه سوال پرسیدن است و من به او حسودی ام می شود. فرشته خیلی قبل تر از من اینجا بوده و با خانم موشه راحت تر از من صحبت می کند. فرشته زیباست و اعتماد بنفس بالایی دارد. او تنها چیزی که برای «فرشته» بودن کم دارد، بال های صورتی رنگی است تا بتواند همراه پرنده ها در آسمان برقصد و وقتی خانم موشه پایان جلسه را اعلام می کند جای اینکه زمان زیادی از عمرش را توی راه خانه هدر دهد به آسانی پرواز کند و شاید گاهی بگذارد من هم لذت پرواز را تجربه کنم. می دانم که می گذارد. او فرشته است. این را به خاطر اسمش نمی گویم یا به خاطر اینکه خیلی مهربان و زیباست. این ها هم البته بی تاثیر نیستند اما دلیل اصلی من برای «فرشته» خطاب کردنش، چشمانش هستند. همان روزی که دوتایی روی کاناپه ها دراز کشیده بودیم و خواب هایمان را تعریف می کردیم و من از نزدیک چشمانش را نگاه کردم، فهمیدم. و یکه خوردم از اینکه چرا زودتر متوجه شان نشده بودم.

چشم های او کشیده نیست. به رنگ آسمان نیست. مژه های بلندی ندارد. او صاحب یک جفت چشم قهوه ای نسبتا بادامی و معمولی است اما در پس آن ها چیزی می درخشد که نمی توانی بفهمی چیست اما زیباست. درخشش آن بیشتر می شود وقتی گریه می کند یا وقتی از چیزهایی برایمان می گوید که دوست دارد. آن ها می درخشند و درخششان تا اعماق وجودت را می سوزانند و تو مبهوت می مانی و نمی توانی جلوی خودت را بگیری تا بهشان خیره نشوی... او فرشته است و نه به خاطر اسمش و نه بخاطر مهربانی و زیبا بودنش، به خاطر درخشش چشمانش وقتی از خودش برایمان می گوید، وقتی از پرنده اش می گوید، وقتی از موفقیت هایش می گوید، وقتی مانند مبارزی کهنه کار نصیحتم می کند و وقتی با افتخار می گوید که تمام تمرین ها را انجام داده. چشمانش می درخشند و من بیش از پیش مطمئن می شوم که او فرشته است و فرشته است و هیچ چیز نمی تواند در فرشته بودنش مرا به شک وادارد. نه مشکلاتش، نه صورتش، نه غیرقابل کنترل شدنش، نه رفتار مادرش، نه ترس هایش که باعث می شوند بدنش قفل کند و نه هیچ چیز بی اهمیت دیگری در این دنیا و کاش او یک روز این را در اعماق قلبش حکاکی کند تا دیگر هیچگاه فراموشش نشود...

لبخند گذرا

نمی توانست بدود. نمی توانست قهرمان ورزش کشور باشد. نمی توانست رانندگی کند. نمی توانست توی خیابان بدون تحقیر و تمسخر یا نگاه های آمیخته به همدردی راه برود. نمی توانست همزمان هم راه برود هم با تلفن صحبت کند. نمی توانست موقع راه رفتن دستانش را بگذارد توی جیب هایش و ژست بگیرد... اما این ها که مهم نیست. مهم این است که وقتی توی ماشین نشسته بودم و از کنارش می گذشتم، نگاهم را احساس کرد و برگشت و لبخند زد!! می فهمید؟ چشمانش سرخ بود. زیرشان گود افتاده بود. لاغر بود. رنگش پریده بود. نمی دانستم چه شده اما احتمالا توی رسیدن به آرزوهایش شکست خورده بود. احتمالا تسلیم شده بود. اما لبخند زد. به پهنای صورتش لبخند زد و ناگهان انگار تمام غصه هایش دود شد و رفت هوا. من هم لبخند زدم. به پهنای صورتم. درست مانند خودش. دستم را برایش تکان ندادم تا یاد کارهایی که نمی توانست انجام دهد نیفتد. او ایستاد و تا زمانی که چراغ سبز شد نگاهم کرد. لبخندش لحظه به لحظه پر رنگ تر می شد. به این فکر کردم که هر دوی ما روز سختی را پشت سر گذرانده بودیم اما یکدیگر را دیدیم و با یک لبخند به قدری شاد شدیم که احتمالا چندین ساعت درد و دل و گریه کردن تا این اندازه شادمان نمی کرد.

من خوشحال بودم که او را دیدم و او هم احتمالا خوشحال بود. دوستانم احمقانه نگاهم می کردند. من اما خیره بودم به دوستی که صمیمی بود و تا اعماق قلبم دوستش داشتم. دوستی که تا همین چند لحظه ی پیش از وجودش خبر نداشتم و حالا توی لیست دوستان صمیمی ام می درخشید. چراغ سبز شد و او هم رفت. از پشت سر نگاهش کردم. نگاهم به او بود که چطور مبارزه می کرد. نگاهم به او بود که نقش اصلی داستان زندگی خودش بود و چقدر قشنگ این مسئولیت را اجرا می کرد...

او رفت و احتمالا دوباره ذهنش پر از کارهایی شد که دوست داشت، و باید انجام می داد. من اما تمام طول روز شاکر بودم. خوشحال بودم که خوشحال بود. خوشحال بودم که ناامید شد اما لبخند زدن را فراموش نکرد. کمی حسودی ام شد و کمی دلم برای خودم سوخت... به رفتنش نگاه کردم و قلبم فشرده شد. او یک پا نداشت اما استوارتر از تمام انسان ها قدم برمی داشت. او یک پا نداشت اما قلبش می درخشید. او میان انسان های خاکستری، آبی آسمانی بود. او خورشید کم سویی بود میان ابرها. تکه ای از آسمان بود روی زمین. گلی بود که میان صخره های سنگی روییده بود. من می خندیدم و به این فکر می کردم که خدا چقدر زیبا هوای ما را دارد و حواسمان نیست...

«دنیا از آنِ شجاعان است»

خانم «ش» شیک پوش است. هیکل ورزشکاری دارد و کمابیش رفتارش مانند مردهاست. خانم «ش» مربی ژیمناستیک است. بیشتر مربی بچه هاست اما به بعضی از بزرگ ترها هم -مثل من- که بست نشستند و چندین ماه از او خواهش کردند و آخر هم ناامید نشدند درس می دهد. دوستش دارم و از صمیم قلب امیدوارم که این احساس دو طرفه باشد. خانم «ش» ازدواج کرده و وقتی خسته می شوم و بچه های کوچک تر را تماشا می کنم که بالانس یا نیم پشتک می زنند، می نشیند کنارم و از شوهرش برایم می گوید. از این که دلش بچه می خواهد اما نمی شود. از این که کارش را دوست دارد اما مزاحم درس خواندنش می شود.

به جرئت می توانم بگویم، خانم «ش» مرا از آن انزوای خودم بیرون کشید. اگر می بینید که برایتان حرف می زنم، اگر می بینید که شوخی می کنم، اگر می بینید که از ارتفاع نمی ترسم، اگر می بینید که ریسک می کنم، اگر می بینید که دیگر کمتر گریه می کنم، اگر می بینید که دیگر آن دختر لوس سابق نیستم که با هر حرفی به او بر می خورد و خیلی چیزهای دیگر، همه شان از صدقه سری خانم «ش» است. خانم «ش» مرا ساخت. منی که در حال حاضر می بینید حاصل زحمات هر روز خانم «ش» است...

آن اوایل که با او آشنا شده بودم حاضر نبودم حتی از یک ارتفاع کوتاه بپرم. حاضر نبودم خودم را رها کنم تا او مرا بگیرد. علاوه بر این که به او اعتماد نداشتم از افتادن هم می ترسیدم. اما حالا در دنیا تنها یک نفر است که می توانم خودم را با خیال راحت به او بسپرم تا هرکاری که دلش می خواهد انجام دهد و آن خانم «ش» است. او همیشه به من می گوید: «دنیا از آن شجاعان است». می گفت این جمله را باید هر روز و هر ثانیه تکرار کنم تا بشود ملکه ی ذهنم. حالا همیشه قبل از پشتک زدن یا هرچیزی دیگری، موقع تمرین یا موقع مسابقه، همیشه این جمله را می گویم. توی زندگی واقعی ام هم همینطور. «دنیا از آن شجاعان است». و هر بار چهره اش یادم می افتد. لبخند بی نقص اش و موی رنگ شده اش. «دنیا از آن شجاعان است». هیکل ورزشکارانه اش و رفتارش که کمابیش مانند مردهاست. «دنیا از آن شجاعان است». علاوه بر اینکه توانایی بدنی اکنونم را مدیون او هستم رفتارم را هم مدیون او هستم. او مهربانی را یادم داد و قوی بودن را. و مهم تر از همه «شجاع» بودن را.

اگر دنبال بهترین الگوی دنیا می گردید یک سری به باشگاه ما بزنید. در آنجا معلم جوانی است که به کودکان ژیمناستیک یاد می دهد. اما اگر بست بشینید و چندین ماه آویزانش شوید، شاید قبول کند که شاگردهای بزرگسالش از یک دانه به دوتا افزایش پیدا کند! یک سری به باشگاه ما بزنید و مهم نیست که چقدر از ارتفاع می ترسید. او بهتان می گوید «دنیا از آن شجاعان است» و یکهو خودتان را موظف می دانید که شجاع باشید چون دنیا از آنِ آن هاست. چون خانم «ش» هم شجاع است و دنیا اکنون از آنِ اوست...

سکوی قهرمانی دقیقا رو به روی توست!

با کوله باری سنگین به حرکت ادامه می داد. بند بند وجودش می لرزید و پاهایش دیگر توان حرکت نداشت. عصایی را در دستانش محکم گرفته بود، مبادا فکر تسلیم به سرش بزند. پله ها را یکی یکی طی می کرد. خسته بود و دلش برای استراحت پر می کشید اما نمی توانست. نه حالا که تا اینجای راه آمده بود!

بدنش کوفته بود و سرش سنگینی می کرد. داشت تسلیم می شد اما پی در پی با خودش تکرار می کرد:« من می جنگم. من ادامه می دهم. من می جنگم. من ادامه می دهم...» او به خدا امید داشت. به یاری خدا و خدایی اش. پایش را بلند کرد تا قدم بعدی را بردارد که تمام بدنش به یک باره گرم شد. دقیقا نمی دانست به خاطر تاثیر آن جملات بود، یا منظره ی پیروزی یا این واقعیت که دیگر چیزی به پایان راه نمانده است اما هر چه که بود، احساس خوشایندی بود. انگار خدا خودش دستش را زیر پای او گذاشته و او را از سقوط بازداشته بود!

سکوی قهرمانی اکنون نزدیک تر از پیش به نظر می رسید. شانه هایش که تا چند لحظه پیش از فشار راه سنگین شده بود حالا احساس سبکی می کردند. اشک هایی که پشت چشمانش جمع شده بود و اجازه نمی داد که به بیرون راه پیدا کنند حالا دیگر اثری ازشان دیگه نمی شد. احساس توانایی می کرد. فکر تسلیم در پس ذهنش بود. فکر «بیخیال» گفتن و دست از تلاش برداشتن... به یاد تمام روزهای خوب زندگی اش افتاد. به یاد تمام انسان هایی که کنارش بودند. به یاد آن وقت هایی که برای ادامه دادن تشویقش می کردند. به یاد آن دوستانی که از پشت پرده اسمش را فریاد می زدند. به یاد تمام ناامید شدن ها و دوباره ایستادن ها...

عصایش را توی دستش فشار می داد و چشمانش بازِ باز بود. این پله های آخری را باید با چشمانی باز طی می کرد. این پله های آخری را باید تا همیشه به خاطرش می سپرد. این ناامیدی آخر راه، خستگی بیش از اندازه، این خورشیدی که داشت طلوع می کرد و ابرهایی که می رفتند تا راه را برای طلوع خورشید هموارتر سازند...

به خورشید لبخند زد و به ابرها که تسلیم شده بودند نیز همین طور. خدا را هم دید که با دست تنومندش به یاری اش شتافته بود. 90 دقیقه تمام شده بود و او هیچ گاه نمی خواست بازنده باشد. و نبود. پایش را روی پله آخری گذاشت و با آخرین توانش، غول بزرگ مرحله ی آخر را نیز شکست داد. اشکی روی گونه اش غلتید و مثل آدم هایی که از هیجان سکته کرده اند، یک وری خندید.

یلدای عزیزم.

بلاخره وقت خداحافظی با پاییز هم رسید. با اینکه در یکی از پست های قدیمی کلی برای رفتنش شادی کردم و آرزو کردم که زودتر برود و دیگر پیدایش نشود، اما راستش را بخواهید حالا از حرف هایم پشیمانم! دقیقا مثل همان وقت هایی که کسی از اعضای خانواده می خواهد برود مسافرت و برای اینکه نشان ندهی چقدر از رفتنش ناراحتی، لجبازی می کنی و اصرار داری که رفتنش اصلا برایت اهمیتی ندارد. خداحافظی هم نمی کنی و می نشینی توی اتاقت... دقیقا همینطور. تنها تفاوتش این است که ما به بهانه ی یلدا، با او خداحافظی می کنیم...

برخلاف تمام غرغرهایم، پاییز فصل مورد علاقه ام است. نه به خاطر اینکه پذیرای تولد من بوده. نه به خاطر اینکه بهترین اتفاق های زندگی ام را پاییز برایم رقم زده. نه به خاطر اینکه بهترین دوستم پاییزی است. نه به خاطر اینکه زیباست. نه به خاطر باران هایش حتی.پاییز فصل مورد علاقه ام است چون برخلاف اینکه خودش خیلی شاد و سرخوش است و غمی هم ندارد، همه آن را فصل جدایی عاشق ها می نامند. فصل غم. فصلی که نه تنها غروب اش بلکه تک تک ثانیه هایش دلگیر است... پاییز فصل مورد علاقه ام است چون نه ته تغاری سال است، نه عروس سال، نه مثل تابستان لحظه لحظه برای آمدنش ثانیه شماری می کنیم. پاییز همان فصلی است که ورودش همیشه فراموشمان می شود آنقدر که درگیر باز شدن مدارس و دانشگاه ها هستیم. پاییز همان فصلی است که هیچکس او را به خاطر خودش نمی خواهد. پاییز همان فصلی است که همیشه یا یک زن گیسو طلایی دل شکسته تصور می شود یا پیرمردی با کمر خمیده و لبخندی غمگین. پاییز همان فصلی است که مورد علاقه ی همه است اما هیچکس او را حقیقتا نمی شناسد. هرکس تصور منحصر به فردی از او دارد و هیچوقت، هیچکس نمی تواند حتی ذره ای شخصیتش را درست توصیف کند. مثلا خودم!

چقدر احمقانه است که فکر کنیم پاییز پسر کم سن و سال بازیگوشی است که به زرد و نارنجی علاقه ی شدیدی دارد و صبورانه می نشیند تمام درخت ها را با رنگ های مورد علاقه اش رنگ می کند! هر وقت حوصله اش سر می رود درخت ها را قلقلک می دهد و برگ هایشان را تماشا می کند که با هر قهقهه، زمین را می پوشانند. دوران بلوغش را می گذراند و با اینکه صبح حسابی سر حال و سر خوش بود اما هنگام غروب به طرز عجیبی دلش می گیرد و ابرها را وادار می کند تا ببارند... فرزند زمستان است و آنقدر لجباز و یک دنده است که نمی خواهد جایش را بدهد به مادرش و هرسال تنها کسی که می تواند او را راضی کند، یلدا است...  مثلا!

به شخصه هیچوقت از ته دل باور نکردم که پاییز این شکلی است. که شلوارک می پوشد و روی برگ ها دوچرخه سواری می کند. که موهایش همیشه آشفته است و برخلاف تابستان که مردی شده برای خودش، شوخی های خرکی می کند و سرخوشانه می خندد. اینطوری نگاهم نکنید. باور نکردم. اما همیشه دوست داشتم که اینطور باشد. دلم نمی خواست پاییز آن زن گیسو طلایی دل شکسته ای باشد که هر سال با وجود هزار جور غصه بیاید و غرغرهای ما را تحمل کند و هیچ نگوید. دلم نمی خواست آن پیرمرد کمر خمیده ای باشد که با وجود پا درد های مکررش حواسش به آلودگی هوا باشد که مرز هشدار را رد نکند... راستش را بخواهید پاییز دل شکسته ترین کسی است که می شناسم. حتی اگر توی ذهنم پسر بیخیالی تصورش کنم. حتی اگر قاطعانه پافشاری کنم که پاییز شاد است و همه اشتباه می کنند و غروب هایش اصلا دلگیر نیست.

پاییز فصل مورد علاقه ام است چون اسراری دارد که گویا قرار نیست هیچوقت برایمان فاش کند. و با اینکه می دانم امشب همگی حسابی دلمان برایش تنگ می شود، اما بیایید کم محلی نکنیم به یلدا. هدفم از همان اول نوشتن چیزی درباره ی یلدا بود... اما آنقدر دلم از پاییز پر بود که یلدا میان  غرغرهایم گم شد! مهم تر از همه... بیایید کم محلی نکنیم به ته تغاری سال. ورودش را خوش آمد بگوییم و با روی باز از او استقبال کنیم. ته تغاری ها دل نازک اند راستش.

چقدر روده درازی کردم! یلدا جان! با وجود اینکه آمدنت به معنای خداحافظی پاییز است، اما تو آنقدر شاد و سرزنده می آیی و آنقدر بی سر و صدا می روی که نمی توانم از دستت دلخور بمانم! یلدایتان مبارک.

خطوط توی آسمان را دوست دارم.

از دلفین ها چیزی نمیدانم. چندان هم دوستشان ندارم. از نزدیک هم ندیدمشان حتی. اصلا راستش را بخواهید وقتی فیلم هایشان را هم میبینم با خودم فکر میکنم چه حیوان بیخودی است که جز شیرین کاری فایده ی دیگری ندارد... البته نه که بخواهم بدش را بگویم! شیرین کاری هم بلاخره یک شغل است و دلفین هم طرفداران خودش را دارد... بگذریم. این ها را گفتم که بگویم دلفین هیچگاه حیوانی نبوده که در ذهنم باشد. اما از بچگی هرگاه به آسمان نگاه میکردم طرح دلفینی را می دیدم که سرش را، رو به آسمان گرفته و میان ستاره ها می درخشد. دلیلش را نپرسید چون خودم هم نمی دانم. حیوان مورد علاقه ام نیست. اما همیشه وقتی آسمان را نگاه میکنم و  دوست قدیمی خودم را میبینم که مانند کشتی آنجا ایستاده و نگاهش به سمت روبروست، ذوق میکنم. دلفین توی آسمان، آنقدر بزرگ است که نمیتوانم انتهایش را ببینم. فقط سرش را میبینم و باله هایش را. می درخشد. چراغی آبی رنگ است میان یک عالمه سیاهی. وجودی است میان میلیاردها ستاره ی ریز و درشت و بی هدف. نگاهش به روبروست و هر وقت که غمگین یا ناامید میشوم، سرش را برمیگرداند و چشمک میزد! چیزی از دلفین ها نمیدانم اما مطمئنم دلفین هایی که ما میشناسیم و برایمان شیرین کاری انجام میدهند نمیتوانند چشمک بزنند! وقتی چشمکش را میبینم، از خوشحالی و از فرط تعجب میخندم. و او دوباره نگاهش را به روبه رو برمی گرداند. من هم همان طور نگاهش میکنم و سعی میکنم خطوط بدنش را به خاطر بسپارم. اما وقتی حواسم پرت میشود و نگاهم را جای دیگری معطوف میکنم، از یادم میرود. چشمکش را فراموش میکنم و نگاه مهربانش را که غصه هایم را فراری داد. دوباره از دلفین ها متنفر میشوم و دوباره شیرین کاری هایشان را مسخره میکنم.اما همین چند دقیقه ی پیش، که نشسته بودم توی حیاط و داشتم رفتارهای دیگران را توی ذهنم حلاجی میکردم و عصبانی بودم، به آسمان نگاه کردم و دوباره دیدم که نگاهش را از روبه رو برداشت و چشمکی به من زد. بلافاصله این ها را برایتان نوشتم تا مثل دفعات قبل مهربانی نگاهش یادم نرود. یادم نرود که چطور همیشه کنارم بود. خاطراتش دارد محو میشود. اما دوباره برمیگردم این ها را میخوانم و مهربانیش یادم می افتد و میخندم. و هر لحظه به آسمان نگاه میکنم، بلکه دوباره آن چشمک مهربانش را ببینم. و باور کنم که همه چیز درست خواهد شد.شما هم بروید یک نگاهی به آسمان بیندازید. شاید دلفین شما هم آن بالا منتظر است تا چشمکی بزند و همه ی غصه هایتان پاک شود.